NAGRODA MOCZARSKIEGO 2021
Zakwalifikowane książki
Zgłoszenia do konkursu o Nagrodę Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego 2021 zostały zakończone. Do tegorocznej edycji zakwalifikowało się 105 tytułów. Książki oceni jury w składzie: Andrzej Friszke (Przewodniczący Jury), Antoni Dudek, Dobrochna Kałwa, Jan Kofman, Andrzej Krzysztof Kunert, Anna Landau-Czajka, Tomasz Łubieński, Anna Machcewicz, Tomasz Makowski, Daria Lipińska-Nałęcz, Małgorzata Szejnert i Andrzej Wielowieyski. Zarządzenie Prezydenta m.st. Warszawy o składzie Jury Nagrody (pdf)
Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi w grudniu bieżącego roku. Nagrodę otrzyma autor, autorka lub współautorzy książki poświęconej najnowszej historii Polski, od odzyskania niepodległości w 1918 roku do czasów współczesnych. Zwycięzca otrzyma nagrodę w wysokości pięćdziesięciu tysięcy złotych oraz statuetkę „Temperówkę” Kazimierza Moczarskiego, autorstwa Jacka Kowalskiego z warszawskiej ASP. Fundatorem Nagrody jest m.st. Warszawa.
Nagroda Historyczna m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego, ustanowiona w grudniu 2018 roku uchwałą Rady Miasta Warszawy, jest kontynuacją nagrody powstałej w 2009 roku za najlepszą książkę poświęconą najnowszej historii Polski.
Książki zakwalifikowane do konkursu o Nagrodę Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego 2021:
- Włodzimierz Anioł, „Trzecia Rzeczpospolita w trzech opowieściach. Wokół polskich przemian 1989-2019”, Elipsa Dom Wydawniczy
- Ada Arendt, Kornelia Sobczak, Marcin Bogucki, Paweł Majewski, „Chopinowskie igrzysko. Historia Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina 1927-2015”, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
- Witold Bereś, Krzysztof Burnetko, „Mgnienia. Opowieści z lat 1918-1920”, Wydawnictwo Miejskie Posnania
- Grzegorz Bębnik, „Proskrypcja w nowej odsłonie. Niemieckie listy gończe w przededniu i początkach II wojny światowej”, Instytut Pileckiego
- Magdalena Boczkowska, „Stacherski. Niecierpliwe serce”, Wydawnictwo Adam Marszałek
- Jan Borowicz, „Pamięć perwersyjna. Pozycje polskiego świadka Zagłady”, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN
- Marcin Burzyński, „Karaczun. Obsesja przeszłości” [nakład własny autora]
- Andrzej Chwalba, „Przegrane zwycięstwo. Wojna polsko-bolszewicka 1918–1920”, Czarne
- Anna Sylwia Czyż, Bartłomiej Gutowski, „Podręcznik do inwentaryzacji polskich cmentarzy i nagrobków poza granicami kraju”, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika
- Tadeusz Denkowski, „Moje 1407 dni i nocy w więzieniu mokotowskim. Wspomnienia z lat 1952–1956”, wstęp i opracowanie Tomasz Gonet, Instytut Pamięci Narodowej
- „»Dialog należy kontynuować...«. Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem 1969–1985. Studium przypadku”, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Instytut Pamięci Narodowej
- Anna Dobrowolska, „Zawodowe dziewczyny, Prostytucja i praca seksualna w PRL”, Wydawnictwo Krytyki Politycznej
- Krzysztof Dybciak, „Pisarz, który został papieżem. Twórczość Karola Wojtyły – Jana Pawła II”, Instytut Pamięci Narodowej
- Jack Fairweather, „Ochotnik. Prawdziwa historia tajnej misji Witolda Pileckiego”, tłum. Arkadiusz Romanek, Znak
- Filip Gańczak, „Jan Sehn. Tropiciel nazistów”, Czarne
- Jan Grabowski, „Na posterunku. Udział polskiej policji granatowej i kryminalnej w zagładzie Żydów”, Czarne
- Konrad Graczyk, „Sondergericht Kattowitz – Sąd Specjalny w Katowicach 1939–1945", Instytut Pamięci Narodowej
- Wojciech Grott, „Rozum przed siłą. Podpułkownik Jan Kowalewski. Zarys biograficzny”, Muzeum II Wojny Światowej
- Tomasz Grzywaczewski, „Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej”, Czarne
- Bartłomiej Gutowski, „Dwudziestowieczne dzieje i sztuka cmentarza Na Rossie”, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika
- Maria Halamska, „Ciągłość i zmiana. Wieś polska 1918-2018. W poszukiwaniu źródeł teraźniejszości”, Wydawnictwo Naukowe Scholar
- Anna Herbich, „Dziewczyny ocalałe. Kobiety, które przetrwały Holocaust”, Znak
- Mateusz Hübner, „»Pułkownicy«. Rdzeń środowiska piłsudczyków w systemie polityczno- ustrojowym II Rzeczypospolitej”, Instytut Pamięci Narodowej
- „Instrukcje i przepisy wywiadu cywilnego PRL z lat 1953–1990", oprac. Witold Bagieński, Anna Karolina Piekarska, Instytut Pamięci Narodowej
- Kamila Jasińska, „W ogniu i w gruzach. Uniwersytet Wrocławski w latach 1945–1946. Inne spojrzenie”, Via Nova
- Tytus Jaskułowski, „Szczecin miasto, którego nie było. Dyplomacja RFN i polskie przełomy 1970-1989”, Instytut Pamięci Narodowej
- Tytus Jaskułowski, Filip Gańczak, Konrad Knoch, Piotr Abryszeński, Ewa Pejaś, „Raporty Polskie. Stasi. 1981-1989. W przededniu stanu wojennego czerwiec-grudzień 1981”, Instytut Pamięci Narodowej
- Dorota Karaś, Marek Sterlingow, „Walentynowicz. Anna szuka raju”, Znak
- Marcin Kącki, „Oświęcim. Czarna zima”, Znak Literanova
- Leszek Konarski, „Nowa Huta - wyjście z raju”, Fundacja „Oratio Recta”
- Krzysztof Kopociński. Zbigniew Kopociński, „Szpital Wojskowy w Równem w latach 1919- 1939”, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Głogowie
- Marek A. Koprowski, „Narodziny Ukraińskiego Nacjonalizmu. Bandera, Szeptycki, OUN”, Replika
- Rafał Księżyk, „Dzika rzecz. Polska muzyka i transformacja 1989-1993”, Czarne
- Wojciech Kucharski, „Listy Milenijne”, Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
- Jarosław Kuisz, Propaganda bezprawia. O „popularyzowaniu prawa” w pierwszych latach Polski Ludowej, Wydawnictwo Naukowe Scholar
- Joanna Kurczab, „Ofiary dwóch totalitaryzmów. Losy rodzin katyńskich pod okupacją sowiecką i niemiecką”, Instytut Pileckiego
- Tomasz Kurpierz, „Henryk Sławik 1894–1944. Biografia socjalisty”, Instytut Pamięci Narodowej
- Józef Krzyk i Barbara Szmatloch, „Korfanty. Silna bestia”, Sonia Draga
- Jan Lewandowski, „Lubelskie kartki z wojny 1920 r.”, Wydawnictwo Werset
- Piotr Lipiński, „Kroków siedem do końca. Ubecka operacja, która zniszczyła podziemie”, Czarne
- Małgorzata Liśkiewicz, „Orawa 1918-1924. Skąd przybywamy, kim jesteśmy”, Stowarzyszenie Lipnica Wielka na Orawie
- Maciej Łubieński, „Łubieńscy. Portret rodziny z czasów wielkości”, W.A.B.
- Mikołaj Łuczniewski, „Berlingowcy w Powstaniu Warszawskim. Walki na Pradze i przyczółku czerniakowskim we wrześniu 1944 roku”, Replika
- Romuald M. Łuczyński, „Gastronomia wrocławska w czasach małej stabilizacji (1957- 1970)”, Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
- Wiesław Marciniak „Społeczeństwo obywatelskie Włocławka i regionu w dobie transformacji ustrojowej”, Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku
- Joanna B. Michlic, „Piętno Zagłady. Wojenna i powojenna historia oraz pamięć żydowskich dzieci ocalałych w Polsce”, Żydowski Instytut Historyczny
- Natalia Micygała, „Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku”, Instytut Pamięci Narodowej
- Łukasz Mieszkowski, „Największa. Pandemia hiszpanki u progu niepodległej Polski”, Polityka
- Jacek Andrzej Młynarczyk, „W cieniu Zagłady. Losy kieleckich Żydów w czasie drugiej wojny światowej”, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
- Anna Modzelewska, „Struktury organizacyjne NSZZ »Solidarność« w latach 1980-1989”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Karolina Mosiej-Zambrano, „Kto się wpisał ku pamięci… Pamiętniki osób deportowanych w głąb Związku Sowieckiego”, Muzeum Pamięci Sybiru
- „Normatywy Departamentu III oraz Departamentu Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa MSW (1956–1990)”, red. Cyprian Wilanowski, Instytut Pamięci Narodowej
- Arkadiusz Nyzio, „Rakowiecka w remoncie. Transformacja polityki bezpieczeństwa wewnętrznego Polski w latach 1989–1993”, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka
- Monika Odrobińska, „Dzieci wygnane. Tułacze losy małych Polaków w czasie II wojny światowej”, Znak
- „Odsłony Cata. Stanisław Mackiewicz w listach”, wybór Natalia Ambroziak, Ośrodek Karta
- Jan Olaszek, Podziemna sieć społeczna. Casus z dziejów konspiracji solidarnościowej, Instytut Pamięci Narodowej
- Jan Olaszek, Marta Grądzka-Rejak, „Holokaust, pamięć, powielacz. Zagłada Żydów i okupacyjne stosunki polsko-żydowskie w publikacjach drugiego obiegu w PRL”, Wydawnictwo Więź
- Artur Ochał, „Tajemnice strażnicy WOP w Konarach (1945-1947). Szabrownictwo, dezercje, morderstwa”, Instytut Pamięci Narodowej
- Łukasz Olejnik, „Dekada Solidarności. Łódź w latach 1980–1989”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
- Bartosz Panek, „U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w Polsce”, Czarne
- Grzegorz Piątek, „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949”, W.A.B.
- Bohdan Piętka, „Kłamstwa o historii. PRL, Berling, Cyrankiewicz, żołnierze wyklęci”, Fundacja „Oratio Recta”
- Stanisław Plebański, „Belfry w przyciasnych reformach. Pół wieku rozciągania”, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
- Patryk Pleskot, „Księża z Katynia”, Znak Horyzont
- Patryk Pleskot, „Sądy bezprawia. Wokół pokazowych procesów politycznych organizowanych w Warszawie (1944–1989)”, Instytut Pamięci Narodowej
- Marcin Przegiętka, „Akcja Gestapo przeciwko polskiej inteligencji w rejencji ciechanowskiej. Aresztowani i deportowani do obozów koncentracyjnych w III Rzeszy w kwietniu 1940 roku”, Instytut Pileckiego
- „Przerwane biografie. Relacje deportowanych z Polski w głąb Sowietów 1940-41”, wybrała Ewa Kołodziejska-Fuentes, Ośrodek Karta, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia
- Piotr Pytlakowski, „Ich matki, nasi ojcowie. Niewygodna historia powojennej Polski”, Rebis
- Katarzyna Rembacka, „Komunista na peryferiach władzy. Historia Leonarda Borkowicza (1912-1989)”, Instytut Pamięci Narodowej
- Zbigniew Rokita, „Kajś“, Czarme
- Joanna Rolińska, „Lato 1920”, Bellona
- „Rówieśnicy Niepodległej”, red. Katarzyna Bock-Matuszyk, Ewa Maj, Aleksandra Paprot- Wielopolska, Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
- Anna Rudnicka-Litwinek, „Dziewczyny na skrzydłach. Polskie lotniczki, które zdobyły niebo”, Znak
- Agnieszka Rybak, Anna Smółka, „Kresy. Ars moriendi”, Wydawnictwo Literackie
- Michał Siermiński, „Pęknięta Solidarność. Inteligencja opozycyjna a robotnicy 1964- 1981”, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa
- Jerzy Sikora, „Pisarstwo Prymasa Tysiąclecia”, Instytut Pamięci Narodowej
- Łukasz Sojka, „Skrzydlata Husaria. Historia polskich lotników bombowych”, Znak
- Robert Spałek, „Na licencji Moskwy. Wokół Gomułki, Bermana i innych (1943–1970)”, Instytut Pamięci Narodowej
- Rafał Stobiecki, „Historiografia PRL. Zamiast podręcznika”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
- Anna Sulińska, „Olimpijki”, Czarne
- Karolina Sulej, „Rzeczy osobiste. Opowieść o ubraniach w obozach koncentracyjnych i zagłady”, Czerwone i Czarne
- Beata Szady, „Wieczny początek. Warmia i Mazury”, Czarne
- Tomasz Szarota, „Tajemnica śmierci Stefana Starzyńskiego”, Bellona
- Wojciech Szot, „Panna Doktór Sadowska”, Fundacji Instytutu Reportażu
- Józef Szymański, „Bronowo. Powiat Łomża 1939-1954 w pamięci jego mieszkańców”, Instytut Pamięci Narodowej
- Marcin Szymański, Joanna Kocemba-Żebrowska, Wiesława Różycka-Stasiak, Marta Madejska, Ewelina Kurkowska, Michał Gruda, Agata Zysiak, „Wielki przemysł, wielka cisza Łódzkie zakłady przemysłowe 1945–2000”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódzkie Stowarzyszenie Inicjatyw Miejskich Topografie
- Paweł Szuszczyński, „Przepraszam Czechów i Słowaków (65 dni Operacji »Dunaj«). Relacja oficera wojsk inżynieryjnych, uczestnika zbrojnej agresji na Czechosłowację w dniach 20 sierpnia – 23 października 1968 r.”, Instytut Pamięci Narodowej
- Kacper Śledziński, „Wojna polsko-bolszewicka - konflikt, który zmienił bieg historii”, Znak
- Wojciech Śleszyński, „Życie na Kresach. Województwa wschodnie II Rzeczypospolitej (1919–1939)”, Muzeum Pamięci Sybiru
- Wojciech Śleszyński, „Syberyjski Białystok”, Muzeum Pamięci Sybiru
- Wojciech Ślusarczyk, „Związek Zawodowy Farmaceutów Pracowników w RP (1919–1939)”, Wydawnictwo Episteme
- Andrzej Titkow, „Inteligent niepokorny w kraju realnego socjalizmu”, Wydawnictwo Adam Marszałek
- Mirosław Tryczyk, „Drzazga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć”, Znak Literanova
- Maciej Urbanowski, „Rok 1920 w literaturze polskiej. Zarys monograficzny”, Instytut Pamięci Narodowej
- „W atmosferze ksiąg, gór i bliskich dusz”. Wybór korespondencji Józefa Pilcha z lat 1936- 1995, oprac. Katarzyna Szkaradnik, Galeria „Na Gojach”
- Jacek Wałdoch, „Zarząd komisaryczny w wielkich miastach II Rzeczypospolitej. Studium historyczno-prawne”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
- Joanna Wawrzyniak, Aleksandra Leyk, „Cięcia. Mówiona historia transformacji”, Wydawnictwo Krytyki Politycznej
- Radosław Wiśniewski, „1939. Apokalipsa Początek”, WARBOOK
- Katarzyna Wodniak, „Moja »Przyjaciółka« (1934-1939) – przebój prasowy Żnińskich Zakładów Wydawniczych Alfreda Krzyskiego”, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
- „Wojna o wolność”, t. 1-2, wybór i opracowanie Agnieszka Knyt, Ośrodek Karta
- Jarosław Wróblewski, „Rotmistrz. Ilustrowana biografia Witolda Pileckiego”, Zona Zero
- Agnieszka Zajączkowska-Drożdż, „Od dyskryminacji do eksterminacji. Polityka Trzeciej Rzeszy wobec Żydów w Krakowie (1939-1943)”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Zofia Zakrzewska, „Cukier krzepi. Propaganda konsumpcji cukru w Polsce w latach 1925–1932”, Instytut Pamięci Narodowej
- Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” 1945–1948, praca zbiorowa pod redakcją Wojciecha Frazika i Filipa Musiała, Instytut Pamięci Narodowej
- Piotr Zychowicz, „Germanofil. Władysław Studnicki – Polak, który chciał sojuszu z III Rzeszą”, Rebis
Laureat 2020
Mariusz Mazur laureatem Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego
15 grudnia 2020 r. została przyznana Nagroda Historyczna m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Za najlepszą książkę o tematyce historycznej jury pod przewodnictwem prof. Andrzeja Friszkego uznało Antykomunistycznego podziemia portret zbiorowy 1945-1956. Aspekty mentalno-psychologiczne autorstwa prof. Mariusza Mazura.
- Nagroda historyczna dołączyła niedawno do grona miejskich nagród literackich - mówił prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski. - To bardzo ważne, bo w ten sposób troszczymy się o jakość i uczciwość przekazu historycznego, ale też o pluralizm i szacunek dla różnych punktów widzenia. W ten sposób składamy także hołd pamięci Kazimierza Moczarskiego - patrona nagrody - warszawiaka, żołnierza Armii Krajowej, autora słynnych „Rozmów z katem”. Jego biografia, postawa i twórczość potwierdzają, jak bliskie mu były wartości, które promujemy nagrodą.
- Wirtualna formuła wydarzenia nie dziwi już nikogo, kiedy kultura przeniosła się do sieci - mówiła Aldona Machnowska-Góra, wiceprezydent Warszawy odpowiedzialna za kulturę. - Kultura stała się naszym łącznikiem. Dzięki niej powstaje wspólnota oparta na solidarności i zrozumieniu.
Jury doceniło, że choć książka podejmuje temat „żołnierzy wyklętych”, którzy stali się bohaterami masowej wyobraźni, a ich biografie są instrumentalnie wykorzystywane w propagandzie, to jednak autor napisał książkę wolną od politycznych intencji i niepodległą wobec intelektualnych schematów. Historyk wykorzystał wiedzę psychologiczną do nakreślenia portretu polskich partyzantów - obrazu pełnego niuansów i empatycznych rozważań. Skoncentrował się nie na potyczkach zbrojnych i liczebności oddziałów, lecz na mentalności, stanach psychicznych, uczuciach i lękach.
>>>> Laudacja prof. Andrzeja Friszke, przewodniczącego Jury (youtube.com)
Laureat otrzymał 50 tys. zł statuetkę - replikę temperówki patrona Nagrody, zaprojektowaną przez Jacka Kowalskiego z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Wydawcą nagrodzonej książki jest Bellona we współpracy z Wydawnictwem UMCS.
W tym roku finał nagrody odbył się podczas wydarzenia online. Prowadzącym wydarzenie był Maciej Orłoś, a gospodarzem Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie.
>>>> https://www.facebook.com/DomSpotkanzHistoria/videos/517844945798843
Nagroda Historyczna m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego: zgłoś najlepszą książkę
Od 10 czerwca br. zapraszamy do zgłaszania książek do Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego 2020. Nagroda jest kontynuacją powstałej w 2009 r. Nagrody za najlepszą książkę poświęconą historii Polski po 1918 r. Otrzyma ją autor lub współautorzy książki poświęconej najnowszej historii Polski, od odzyskania niepodległości w 1918 roku do czasów współczesnych. Warunkiem uczestnictwa w konkursie jest nadesłanie – wyjątkowo w tym roku ze względu na obostrzenia związane z pandemią – elektronicznej wersji książki (w formacie epub, mobi lub pdf) na adres e-mail: nagrodamoczarskiego@dsh.waw.pl lub trzech egzemplarzy papierowych na adres: Dom Spotkań z Historią, ul. Karowa 20, 00-324 Warszawa z dopiskiem „Nagroda Moczarskiego”. Ze względu na sytuację epidemiczną preferowana jest wersja elektroniczna. Przed wysłaniem książek prosimy o kontakt e-mailowy. Termin zgłoszeń upływa 10 lipca 2020 r.
Szczegółowe informacje : www.dsh.pl, www.kulturalna.warszawa.pl, wyborcza.pl/moczarski.
Organizatorem i Fundatorem Nagrody jest m.st. Warszawa. Współorganizatorami projektu są Dom Spotkań z Historią – Instytucja Kultury m.st. Warszawy oraz Fundacja im. Kazimierza i Zofii Moczarskich.
>> Uchwała nr II/37/2018 Rady Miasta Stołecznego Warszawy (pdf)
>> Zarządzenie Prezydenta m.st Warszawy 2020 (pdf)